ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ - «Ἐγὼ γιὰ σένανε γλεντῶ»

ΕΓΩ ΓΙΑ ΣΕΝΑΝΕ ΓΛΕΝΤΩ

Ἐγὼ γιὰ σένανε γλεντῶ, βρ' ἀχείλι μου μελαχρινὸ

στὸ χορὸ γιὰ σένα μπαίνω βρ' ἀχειλάκι μου βαμμένο

πο' ἔχασα τὸ μαντήλι μου καημὸ πού 'χουν τὰ χείλη μου

ἀπ' τὴ τσιέπη τῆς ποδιᾶς μου ντέρτι τό 'βαλε ἡ καρδιά μου

ὅπου μοῦ τὸ κεντάγανε καὶ μοῦ τὸ τραγουδάγανε

τρία ἔμορφα κοράσια σὰν τοῦ Μάη τὰ κεράσια.

Ἡ μιὰ κεντοῦσε τὸν ἀητό, βρ' ἀχείλι μου μελαχρινὸ

βρὲ καὶ ἡ ἄλλη τὸν πετρίτη, μιὰ Παρασκευή μιὰ Τρίτη

καὶ ἡ τρίτη ἡ μικρότερη θαρρῶ ἦταν ὀμορφότερη

τὸν ἥλιο συνταιριάζει βρὲ καὶ τὰ φλωριὰ ἀραδιάζει,

ἀράδιαστα ξαράδιαστα, Μπιρμπίλω μαυρομάτα μου

σὲ ἑννιὰ γύρους τὰ κάνει βρὲ καὶ στὸ λαιμὸ τὰ βάνει.

Καὶ σὲ ἄλλη παραλλαγή:

ΕΓΩ ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΩ

Ἐγὼ γιὰ σένα τραγουδῶ, βρ' ἀχείλι μου μελαχρινὸ

στὸ χορὸ γιὰ σένα μπαίνω βρ' ἀχειλάκι μου βαμμένο

κ' ἔχασα τὸ μαντήλι μου καημὸ πού 'χουν τὰ χείλη μου

ἀπ' τὴ τσέπη τῆς ποδιᾶς μου ντέρτι τό 'βαλε ἡ καρδιά μου

ὅπου μοῦ τὸ κεντούσανε καὶ μοῦ τὸ τραγουδούσανε

τρία ἔμορφα κοράσια σὰν τοῦ Μάη τὰ κεράσια.

Ἡ μιὰ κεντάει τὸν ἀητό, βρ' ἀχείλι μου μελαχρινὸ

καὶ ἡ ἄλλη τὸν πετρίτη, μιὰ Παρασκευή μιὰ Τρίτη

καὶ ἡ τρίτη ἡ μικρότερη καὶ ἡ πιὸ ὀμορφότερη

τ' ἀστρὶ μὲ τὸ φεγγάρι, ποιὸς λεβέντης θὰ τὴν πάρει;

Καὶ οἱ δυὸ παραλλαγὲς τοῦ τραγουδιοῦ ποὺ κατέγραψα στὴ Νεστάνη ἀκούγονταν στὶς διάφορες ἀνοιξιάτικες γιορτὲς τῶν Νεστανιωτῶν καὶ Νεστανιωτισσῶν. Ἕνα ἐρωτικὸ τραγούδι ὅπως τὸ παραπάνω δὲν θὰ μποροῦσε νὰ λείπει ἀπὸ τὶς γιορτὲς τῆς ἄνοιξης, τότε ποὺ ἡ ἀναγεννημένη φύση στρώνει τὸ πολύχρωμο χαλί της καὶ μᾶς πρόσ-καλεῖ ἀλλὰ καὶ μᾶς προ-καλεῖ νὰ τὸ διαβοῦμε, τότε ποὺ τὰ μυροβόλα ἄνθη σκορποῦν παντοῦ τὸ μεθυστικό τους ἄρωμα.

Διόλου τυχαῖο ποὺ ὁ Ἐθνικός μας Ποιητὴς θὰ τραγουδήσει καὶ αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του: «Μάγεμα ἡ φύση κι ὄνειρο στὴν ὀμορφιὰ καὶ χάρη».

Ὁ πολυπόθητος ἐρχομός καὶ τὸ διάβα τῆς Ανοίξεως, ἀκόμα καὶ ἡ ἀναμονή της, συνδέεται, συνοδεύεται καὶ συνηχεῖται ἀπὸ τὴν ἔλξη σὲ κάθε τὶ ἐρωτεύσιμο· ὑλικὸ καὶ ἄυλο. Συνοδεύεται, συνδέεται καὶ συνηχεῖται ἀπὸ τὸ ξύπνημα τῶν αἰσθήσεων καὶ τῶν παραισθήσεων, ἀπὸ τὴν προαιώνια ἐπιθυμία γιὰ έρωτα καὶ εὐζωία κάθε ζωντανοῦ ὄντως, ποὺ ὅσο κι ἂν πολέμησε μὲ λύσσα ὁ χριστιανικὸς Μεσαίωνας δὲν κατάφερε νὰ ἐξαλείψει. «Ὁ Ἀπρίλης μὲ τὸν Ἔρωτα χορεύουν καὶ γελοῦνε», θὰ μᾶς θυμίζει καὶ πάλι ὁ Ποιητής μας.

Ἔτσι, ἕνα ἐρωτικὸ τραγούδι, ὕμνο στὰ «ἔμορφα κοράσια» ποὺ εἶναι «σὰν τοῦ Μάη τὰ κεράσια»· ὕμνο στ' «ἀχείλι τὸ μελαχρινὸ», ὕμνο ἐν τέλει στὸ γυναικεῖο κάλλος, δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι ἕνα τραγούδι ἀπόλυτα συνυφασμένο μὲ τὴν ἄνοιξη!!

Πηγὴ πληροφοριῶν:

---

ΚΑΡΩΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ», ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, Πάτρα 2013.

Video:

Τραγουδάει ἡ Νεστανιώτισσα Ἰωάννα Μπόλου.

© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης καὶ ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε δικαιώματος.

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ - «Ἐγὼ μιὰ κόρη ἀγάπησα»

ΕΓΩ ΜΙΑ ΚΟΡΗ ΑΓΑΠΗΣΑ

Ἐγὼ μιὰ κόρη ἀγάπησα κι ἄλλον κανεί(ν) δὲν ἄκουσα

μάϊδε μάνα 'δε πατέρα μάϊδε συγγενὴ κανένα.

Πῆγα τὴν ἀρεββώνιασα, διαμάντια τῆς ἐφόρεσα

κι ὅταν θὰ τὴ στεφανώσω ἄλλα τόσα θὰ τῆς δώσω.

Μά 'χε γειτόνισσες κακές, γειτονοποῦλες τρομερὲς

πᾶν' τῆς λένε δὲ σὲ παίρνει, κάθεται ἡ κουτὴ καὶ κλαίει,

καὶ τῆς λέω θὰ σὲ πάρω μὲ παππᾶ καὶ μὲ κουμπάρο,

θὰ σὲ πάρω δὲ σ' ἀφήνω μά τὸν ἅγιο Κωνσταντίνο.

Τὰ προηγούμενα χρόνια, καὶ μὲ τὶς λέξεις προηγούμενα χρόνια ἀναφέρομαι στὰ τέλη τοῦ 19ου ἀρχὲς τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα, μέχρι κάπου τὸν Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ἡ κοπέλλα ἀκολουθοῦσε πιστὰ καὶ ὑπάκουε στὶς προσταγὲς τῶν δικῶν της γιὰ τὸ ποιὸν θὰ παντρευτεῖ. Τὸ ἴδιο καὶ τὸ ἀγόρι. Σὲ περίπτωση ποὺ κάποιος νέος τοῦ χωριοῦ τὴν ἐπιθυμοῦσε, οἱ κοινωνικὲς συνθῆκες, ἡ προδιαγεγραμμένη ἄκαμπτη στάση τῶν γονιῶν της ἀλλά καὶ γενικότερα τοῦ κόσμου, δύσκολα ἐπέτρεπαν νὰ ἐκδηλωθεῖ ἕνα τέτοιο αἴσθημα. Ὅμως παρὰ τὰ αὐστηρὰ πλαίσια ποὺ ἡ καγκελόφραχτη ἠθικὴ εἶχε θέσει, δὲν εἶναι λίγες οἱ περιπτώσεις ποὺ δυὸ νέοι σύναψαν σχέση καταφέρνοντας νὰ ὑπερπηδήσουν ὅλα τὰ ἐμπόδια καὶ τελικὰ νὰ γίνουν ζευγάρι, νὰ παντρευτοῦν.

Ὁ βασικὸς κίνδυνος ἦταν νὰ ἀκουστεῖ πὼς μιὰ κοπέλλα διατηρεῖ σχέσεις μὲ κάποιον νέο ποὺ δὲν τήρησε τὴν ὑπόσχεση ποὺ τῆς εἶχε δώσει νὰ τὴν παντρευτεῖ, ἐπιλέγοντας τελικὰ γιὰ γυναίκα του κάποια ἄλλη. Κοπέλλα ποὺ τὴν βάρυνε ἕνα τέτοιο «ἱστορικό», δύσκολα μποροῦσε νὰ βρεῖ σύζυγο. Ὁἱ λόγοι ποὺ κάποιος δὲν τηροῦσε τὴν ὑπόσχεσὴ του εἶναι πολλοὶ καὶ δὲν δύναται νὰ άναζητηθοῦν σὲ αὐτὸ τὸ μικρό μας σχόλιο γύρω ἀπὸ τὸ παραπάνω νεστανιώτικο τραγούδι· ἕνας βασικὸς ἀκούει στὸ ὄνομα προίκα!!

Στὸ παρὸν λοιπὸν νεστανιώτικο τραγούδι ὁ ἀφηγητὴς ποὺ καίγεται ἀπὸ τὸν ἐρωτικὸ πόθο γιὰ τὴν κοπέλλα, παρόλο ποὺ τὴν ἔχει ἀραββωνιαστεῖ, τὴν διαβεβαιώνει νὰ μὴν ἀκούει τί λέει ὁ κόσμος, καὶ πὼς σύντομα θὰ γίνει γυναίκα του.

Τὸ τραγούδι στὴ Νεστάνη λέγονταν κατὰ τὴ διάρκεια τῶν διαφόρων σταδίων, ἐθίμων καὶ τελετῶν ποὺ προηγούνταν τοῦ γάμου (ἀρραβώνας, Κινάδες κλπ.), ἀλλὰ οἱ Νεστανιώτες τὸ τραγουδοῦσαν καὶ κατὰ τοὺς χοροὺς καὶ τὰ γλεντια τὴν περίοδο τῶν Ἀπόκρεω.

Πηγὴ πληροφοριῶν:

---

ΚΑΡΩΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ», ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, Πάτρα 2013.

© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης καὶ ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε δικαιώματος.

Video:

Τραγουδάει ἡ Νεστανιώτισσα Ἰωάννα Μπόλου.

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ «Μὴ μοῦ δίνεις μάνα γέρον ἄντρα»

ΜΗ ΜΟΥ ΔΙΝΕΙΣ ΜΑΝΑ ΓΕΡΟΝ ΑΝΤΡΑ

Μὴ μοῦ δίνεις μάνα γέρον ἄντρα

δὲ μὲ βλέπεις ποὺ εἶμαι σὰ Γαλιάντρα,

θέλω νέον κι ὅ,τι βγεῖ κι ἂς δουλεύει καὶ ραβδί.

Σὰν τὸν θέλεις μάνα τὸ γέρο πάρτονε

κάντονε ψητό, βράστον καὶ φάτονε!!

Σατιρικὸ τραγούδι ποὺ ἀκούγονταν τὶς μέρες τῆς Ἀποκριᾶς στὴ Νεστάνη.

Πέρα ὅμως ἀπὸ τὸ κωμικό του στοιχεῖο, τὸ τραγούδι κρύβει μιὰ μεγάλη ἀλήθεια, ἀφοῦ στὰ παλιότερα χρόνια οἱ γονεῖς τοῦ παιδιοῦ -ἀγοριοῦ καὶ κοριτσιοῦ- ἀποφασίζανε γιὰ τὴν τύχη τοῦ παιδιοῦ τους χωρίς νὰ λαμβάνουν ὑπόψην τους τὴν ἐπιθυμία του.

Ἦταν δηλαδὴ καθαρὰ δική τους ἐπιλογὴ ὁ γαμπρὸς ποὺ θὰ ἔπερνε ἡ κόρη τους καὶ ἀντίστοιχα ἡ νύφη ποὺ θὰ ἔπερνε ὁ γιός τους.

Ὁ Ἔρωτας ἦταν βέβαια πάντα παρὸν ἀλλὰ λίγες φορὲς κατάφερνε νά ὑπερπηδήσει τὰ ἐμπόδια καὶ ὁ νέος νὰ παντρευτεῖν τὴν ἐκλεκτὴ τῆς καρδιᾶς του. Αὐτὸ εἶχε μάλιστα σὰν ἀποτέλεσμα ἀρκετὲς φορὲς δυὸ νέοι ποὺ οἱ γονεῖς τους δὲν συμφωνοῦσαν γιὰ τὴν ἔνωσή τους, γιὰ τὸ γάμο τους, νά κλεφτοῦν ἐξαναγκάζοντάς τους ἔτσι νὰ ποῦν τὸ «ναί», μὲ ἀρκετὲς φορὲς θετικὴ κατάληξη.

Τὸ τραγούδι ἔλεγαν συνήθως οἱ νέες κοπέλλες στὶς διάφορες γιορτινὲς συνάξεις κατὰ τὴν περίοδο τῆς Ἀποκριᾶς· συνάξεις ποὺ γίνονταν τόσο στὰ σπίτια ἀλλὰ καὶ στὰ ἁλώνια τοῦ χωριοῦ ποὺ τὶς μέρες ἐκεῖνες μετατρέπονταν σὲ χοροστάσια.

Πηγὴ πληροφοριῶν:

---

ΚΑΡΩΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΕΣΤΑΝΗΣ», ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, Πάτρα 2013.

© Copyright: Παναγιώτης Καρώνης καὶ ἐκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε δικαιώματος.

Video:

Τραγουδάει ἡ Νεστανιώτισσα Ἰωάννα Μπόλου.