Ἅη
Γιώργης 2008, (Φωτογραφία: Παναγιώτης
Καρώνης).
Ἅη
Γιώργης 2008, (Φωτογραφία: Παναγιώτης
Καρώνης).
Η
ΝΕΣΤΑΝΙΩΤΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ
Σύμφωνα
μὲ τὴν περιγραφὴ τῆς ἐνδυματολόγου Ἰωάννας Παπαντωνίου, οἱ ἄνδρες φοροῦν σώβρακο λευκό, βαμβακερό. Κάλτσες πλεκτὲς
λευκές, χωρὶς πατούσα, ποὺ δένουν στὸ
σώβρακο καὶ στερεώνονται στὸ γόνατο μὲ
τὶς γονατοῦρες. Στὰ πόδια τσαρούχια.
Στὸ κορμὶ φοριέται ἡ πουκαμίσα ἀπὸ ὑφαντὸ λευκὸ μὲ γκρίζα καὶ κόκκινα
καρουδάκια τύπου prince de gales. Ἔχει φούστα
μὲ πιέτες ἐλεύθερες καὶ κορμὶ μὲ πιέτες
ποὺ βαστιοῦνται μὲ γαζιὰ λευκὰ καὶ
σχηματίζουν διακοσμητικὰ γεωμετρικὰ
σχήματα. Ἡ πουκαμίσα ἔχει μανίκια μακριὰ
καὶ γιακά, ὅπως τὰ σημερινὰ πουκάμισα· τὴ φοροῦν δὲ πάνω ἀπὸ τὰ σημερινὰ
ρούχα τους. Στὸ κεφάλι παλαιότερα
φοροῦσαν μπαρέζι, μαντήλι βαμβακερὸ
μαῦρο δεμένο μὲ τὸν κλέφτικο τρόπο. Μετὰ
τὸ 1900 φοροῦν σκοῦφο ποὺ τοὺς στέλνουν
ξενιτεμένοι στὸν Καναδὰ χωριανοί τους.
Τὸ ἀσπροφούστανο τῶν γυναικῶν ἀποτελεῖτε ἀπὸ μισοφόρι ὑφαντό, φόρεμα λευκὸ ὑφαντὸ
μὲ ἀμάνικο κορμὶ φούστα πτυχωτή. Τὸ
φουστάνι στὸ κάτω μέρος ἔχει ἐνυφασμένα
σχέδια καὶ χωριστὸ τμῆμα ἀπὸ ἄλλα ὑφαντά,
τὸν χαρμπαλά. Στὸ κορμὶ φοροῦν πόλκα μὲ ἀπαλοὺς χρωματισμούς, κυρίως ρόζ. Τὴ
μέση τὴ ζώνουν μὲ κόκκινο ζουνάρι ποὺ
καταλήγει σὲ φοῦντες δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ
τῆς μέσης ἀπὸ τραγόμαλο βαμμένο μὲ
ριζάρι. Ἡ πλέξη γίνεται μὲ τὰ χέρια καὶ
καλαμάκια μὲ τὴν τεχνικὴ τοῦ sprang. Στὴ
μέση φοροῦν ἐπίσης ποδιὰ μὲ τρεῖς κάθετες
φάσες, τσέπη καί, στὰ δεξιὰ καὶ στὸ κάτω
μέρος, χαρμπαλὰ σὲ χρῶμα ἀντίθετο μὲ
τὴν πόλκα. Στὸ κεφάλι φοροῦν λευκὸ
τσεμπέρι. Παλιότερα ἡ φορεσιὰ συμπληρωνόταν
μὲ μαῦρο γιουρντί, εἶδος ἀμάνικου ἐπενδύτη ἀπὸ σαγιάκι. Στὰ πόδια φοροῦσαν
κάλτσες λευκὲς πλεκτὲς καὶ παπούτσια ἀγοραστά. Ὣς πρὶν λίγα χρόνια, μοῦ εἶπε ὁ κ. Παπαγιάννης, οἱ γυναῖκες φοροῦσαν
καφετιὲς ζῶστρες. Κάποιο παρατσούκλι
ποὺ ἔβγαλαν στὶς Νεστανιώτισσες τὶς ἔκανε νὰ μὴν φοροῦν πιὰ τὴ ζώστρα ποὺ ἔδινε γραφικότητα στὶς πομπὲς καὶ τοὺς
χορούς.
Πηγὴ
Ἀπὸ τὸ λεύκωμα Η ΙΕΡΟΤΕΛΕΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ -
Χορὸς καὶ πομπὴ τοῦ Ἅη-Γιώργη στὴ Νεστάνη Ἀρκαδίας, εἰσαγωγὴ - ἐπιμέλεια - φωτογραφικὸ ὑλικὸ Παναγιώτης Καρώνης, Ἐκδόσεις Τὸ Δόντι, Πάτρα
2011.
©
κειμένου-φωτογραφιῶν Π. Καρώνη : Παναγιώτης
Καρώνης 2016, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε
δικαιώματος.
Ἀπαγορεύεται ἡ ἀναδημοσίευση, ἢ ἀναπαραγωγή, ὁλική,
μερικὴ ἢ περιληπτικὴ ἢ κατὰ παράφραση ἢ διασκευὴ καὶ ἀπόδοση τοῦ περιεχομένου
τοῦ παρόντος ἄρθρου μὲ ὁποιοδήποτε
τρόπο, χωρὶς προηγούμενη συνεννόηση μὲ
τὸν συγγραφέα του.
© φωτογραφιῶν Α. Λίγκα: Ἄγγελος Λίγκας.
Πόλκα, (οἱ Νεστανιώτες/τισσες τὴν ἀποκαλοῦσαν Μπόλκα).
Πόλκα, (λεπτομέρεια)
Τὸ ἀσπροφούστανο τῶν γυναικῶν ἀποτελεῖτε ἀπὸ μισοφόρι ὑφαντό, φόρεμα λευκὸ ὑφαντό
μὲ ἀμάνικο κορμί, φούστα πτυχωτή. Τὸ
φουστάνι στὸ κάτω μέρος ἔχει ἐνυφασμένα
σχέδια καὶ χωριστὸ τμῆμα ἀπὸ ἄλλα ὑφαντά,
τὸν χαρμπαλά
Ἐνυφασμένα σχέδια σὲ μισοφόρι, (λεπτομέρεια).
Τὸ
φουστάνι στὸ κάτω μέρος ἔχει ἐνυφασμένα
σχέδια καὶ χωριστὸ τμῆμα ἀπὸ ἄλλα ὑφαντά,
τὸν χαρμπαλά.
Λεπτομέρεια
σὲ φουστάνι, μὲ επιπρόσθετα σχέδια ποὺ ἔχουν ραφτεῖ στὸ κάτω τμῆμα.
Τὸ
φουστάνι ἀπὸ καψέικο, μὲ σχέδια ποὺ ἔχουν ραφτεῖ στὸ κάτω τμῆμα.
Πόλκα (Μπόκλα)
Λεπτομέρεια σὲ φουστάνι, μὲ ἐπιπρόσθετα σχέδια ποὺ ἔχουν ραφτεῖ στὸ κάτω τμῆμα.
Λεπτομέρεια
σὲ φουστάνι, μὲ ἐπιπρόσθετα σχέδια ποὺ
εἶναι ὑφασμένα στὸν ἀργαλειὸ καὶ ἔχουν ραφεῖ στὸ κάτω τμῆμα.
Λεπτομέρεια
ποδιᾶς μὲ σχέδια ὑφασμένα στὸν ἀργαλειό.
Στὸ κάτω μέρος φέρει ἐπιπρόσθετο κομμάτι
(χαρμπαλὰ) καὶ αὐτὸ ὑφασμένο στὸν ἀργαλειό.
Λεπτομέρεια
σὲ φουστάνι, μὲ ἐπιπρόσθετα σχέδια ποὺ
εἶναι ὑφασμένα στὸν ἀργαλειό.
Φωτογραφία:
Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2016.
Ἡ ζώστρα ἀποτελοῦσε μέχρι τὴ δεκαετία τοῦ '60 βασικὸ κομμάτι τῆς γυναικείας νεστανιώτικης φορεσιᾶς. Ὁ χαρακτηρισμός «κωλοζωμένες» ποὺ ὑποτιμητικὰ ἔβγαλαν τὰ γύρω χωριὰ γιὰ τὶς Νεστανιώτισσες εἶχε σὰν ἀποτέλεσμα νὰ μὴν φορᾶνε πλέον ζῶστρες. (Φωτογραφία:
Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2017)
Ἡ γυναικεία νεστανιώτικη φορεσιὰ στὸ Μουσεῖο Ναυπλίου τοῦ Πελοποννησιακοῦ Λαογραφικοῦ Ἱδρύματος (Π. Λ. Ι.). Δωρεὰ τῆς οἰκογενείας Παπαγιάννη
Ἡ γυναικεία καθημερινὴ νεστανιώτικη φορεσιὰ ὅπως ἐκτίθεται στὸ Λαογραφικὸ Μουσεῖο Τεγέας.
Ἡ γυναικεία καθημερινὴ νεστανιώτικη
φορεσιὰ στὸ Λαογραφικὸ Μουσεῖο Τεγέας,
(λεπτομέρεια).
Φωτογραφία: Ἄγγελος Λίγκας, Ἅη Γιώργης 2016.
Φωτογραφία:
Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2015.
Φωτογραφία:
Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2015.
Τὸ ἀσπροφούστανο τῶν γυναικῶν ἀποτελετεῖται ἀπὸ μισοφόρι ὑφαντό, φόρεμα λευκὸ ὑφαντὸ
μὲ ἀμάνικο κορμί, φούστα πτυχωτή. Τὸ
φουστάνι στὸ κάτω μέρος ἔχει ἐνυφασμένα
σχέδια καὶ χωριστὸ τμῆμα ἀπὸ ἄλλα ὑφαντά,
τὸν χαρμπαλά. Στὸ κορμὶ φοροῦν πόλκα μὲ ἀπαλοὺς χρωματισμούς, κυρίως ρόζ.
(Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη
Γιώργης 2012).
Φωτογραφία:
Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2016.
Τὸ
κλαρωτό, κίτρινο ἢ ἄσπρο μαντίλι, εἶναι
χαρακτηριστικὴ τῆς γυναικείας νεστανιώτικης φορεσιᾶς.
Φωτογραφία: Ἄγγελος Λίγκας, Ἅη Γιώργης
2016).
Τὸ
κλαρωτό, κίτρινο ἢ ἄσπρο μαντίλι, εἶναι
χαρακτηριστικὴ τῆς γυναικείας νεστανιώτικης φορεσιᾶς.
Φωτογραφία: Ἄγγελος Λίγκας, Ἅη Γιώργης
2016).
Ἡ πουκαμίσα ἀποτελεῖ τὸ βασικὸ κομμάτι
τῆς νεστανιώτικης ἀνδρικῆς φορεσιᾶς σήμερα.
Νεστανιώτικες φορεσιὲς στὸ «Ἄρμα τοῦ ἀργαλειοῦ». Καρναβάλι 1983.
Οἱ Νεστανιῶτες φαρᾶνε σήμερα τὴν πουκαμίσα πάνω ἀπὸ τὰ
ρούχα.
Ἡ πουκαμίσα ἀπὸ ὑφαντὸ λευκὸ μὲ γκρίζα
καὶ κόκκινα καρουδάκια τύπου prince de
gales. Ἔχει φούστα μὲ πιέτες ἐλεύθερες καὶ
κορμὶ μὲ πιέτες ποὺ βαστιοῦνται μὲ γαζιὰ
λευκὰ καὶ σχηματίζουν διακοσμητικὰ
γεωμετρικὰ σχήματα. Ἡ πουκαμίσα ἔχει
μανίκια μακριὰ καὶ γιακά, ὅπως τὰ σημερινὰ
πουκάμισα. Σήμερα οἱ Νεστανιῶτες τὴ φορᾶνε πάνω ἀπὸ τὰ ροῦχα τους. (Φωτογραφία:
Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2008)
Ἡ
πουκαμίσα ἀποτελεῖ τὸ βασικὸ κομμάτι
τῆς ἀνδρικῆς φορεσιᾶς σήμερα.
Ἱστορική φωτογραφία ποὺ δείχνει τὶς Νεστανιώτισσες νὰ φορᾶνε στὸν χορὸ τοῦ Ἅη Γιώργη ἀκόμα τὶς ζῶστρες τους. Ἡ καφετιὰ ζώστρα ἦταν κομμάτι τῆς γυναικείας νεστανιώτικης φορεσιᾶς καὶ ἐδινε ἔξαιρετικὴ γραφικότητα στοὺς χοροὺς καὶ στὶς πομπές. (Φωτογραφία τῆς 23ης Ἀπριλίου 1969 - χορὸς στὸ Ἁλώνι τοῦ μοναστηριοῦ, Ἀρχεῖο
Παναγιώτη Καρώνη)
Ἅη
Γιώργης 2012 (Φωτογραφία: Παναγιώτης
Καρώνης)
