Πέμπτη 16 Αυγούστου 2012

ΑΗ-ΓΙΩΡΓΗΣ 2012





Στην κορυφή του Γουλά, μικροί και μεγάλοι.


Αναμονή και στολισμός της ποιμενικής γκλίτσας με αγριοσέλινο. Στο βάθος η οροσειρά του 
Μαινάλου.

 

Δίπλα στο εκκλησάκι του Άη Γιώργη. Στο βάθος ο Ταΰγετος.

 
Πρώτος χορός της Άνοιξης μες του Γουλά τ' αλώνι. Πίσω το όρος Αρτεμίσιο.


Η πουκαμίσα, βασικό στοιχείο της ανδρικής ενδυμασίας.


Αρχή της καθόδου της πομπής των θυρσοφόρων  από το βράχο του Γουλά.


Η κάθοδος από το δύσβατο μονοπάτι δεν επιτρέπει τραγούδια.


Συγκέντρωση της πομπής των βλαστοφόρων μπροστά από το μοναστήρι της Γοργοεπηκόου. 
 

Η κάθοδος της πομπής στις σκάλες του μοναστηριού.


 
Τραγούδι και πορεία με τους στολισμένους "Μάηδες" στα χέρια.


Η πομπή συνεχίζεται...


Τραγούδι και πορεία μέσα στην ανοιξιάτικη φύση.



Ο περιηγητής Παυσανίας που επισκέφτηκε την περιοχή τον 2ο μ.Χ. αιώνα αναφέρει το χωριό με το όνομά του: Νεστάνη, όπως και ότι εδώ συνάντησε μεγάλη ανοιξιάτικη γιορτή. Δεν προβαίνει όμως σε καμιά περιγραφή της.


Μικροί και μεγάλοι τραγουδούν.


Με χαρούμενη ανοιξιάτικη διάθεση η κάθοδος της πομπής των βλαστοφόρων στο χωριό συνεχίζεται.


Η κάθοδος της πομπής στο χωριό γίνεται σε δύο ομάδες με ένα κορυφαίο στην κάθε ομάδα. Αυτό βοηθάει στο να λέγονται τα τραγούδια αντιφωνικά.


Η πομπή πορεύεται μέσα στην ανοιξιάτικη φύση.


 
Ο κορυφαίος οδηγεί την πομπή. 


 
Τόσο η λατρεία του Ίππιου Ποσειδώνα, σημαντικό ιερό του οποίου έχει βρεθεί στην περιοχή, όσο και γιορτές προς τιμή της Δήμητρας σχετίζονται με τούτο το μοναδικό έθιμο των Νεστανιωτών.


 
Τα έντονα βλαστολατρικά στοιχεία τούτης της γιορτής θυμίζουν άλλες εποχές.


 
Το λάβαρο με την εικόνα του Άη Γιώργη προπορεύεται.


 
Η πομπή φτάνει στο χωριό περνώντας μπροστά από την εκκλησία. 


 
Στις σκάλες της εκκλησίας. Πάνω δεξιά ο βράχος του Γουλά απ' όπου ξεκίνησε η πομπή.


 
 Κάθε χρόνο η συμμετοχή των Νεστανιωτών σε τούτη την ανοιξιάτικη γιορτή είναι μεγάλη.


 
Χορός στο χοροστάσι «Αλώνι του Παπαγιάννη».



 
Η πομπή θα καταλήξει στην κεντρική πλατεία του χωριού όπου και θα στηθεί ο τελικός χορός.


Με τον χορό στην κεντρική πλατεία τούτη η "Ιεροτελεστία της Άνοιξης" των Νετανιωτών φτάνει στο τέλος της.



Ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Ανδρέα Μιχαλόπουλου 


 




























Πληροφορίες και σύνδεσμοι


Οι Φωτογραφίες της παρούσας ανάρτησης είναι του Παναγιώτη Καρώνη.
Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες είναι του φίλου Ανδρέα Μιχαλόπουλου τον οποίο και ευχαριστώ για την ευγενική παραχώρησή τους. (στο facebook ΕΔΩ)
 
© φωτογραφιών: Παναγιώτης Καρώνης.
© ασπρόμαυρων φωτογραφιών: Ανδρέας Μιχαλόπουλος


Κυριακή 10 Ιουνίου 2012

Η ΝΕΣΤΑΝΙΩΤΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ





Ἅη Γιώργης 2008, (Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης).




Ἅη Γιώργης 2008, (Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης).





Η ΝΕΣΤΑΝΙΩΤΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ
Σύμφωνα μὲ τὴν περιγραφὴ τῆς ἐνδυματολόγου Ἰωάννας Παπαντωνίου, οἱ ἄνδρες φοροῦν σώβρακο λευκό, βαμβακερό. Κάλτσες πλεκτὲς λευκές, χωρὶς πατούσα, ποὺ δένουν στὸ σώβρακο καὶ στερεώνονται στὸ γόνατο μὲ τὶς γονατοῦρες. Στὰ πόδια τσαρούχια. Στὸ κορμὶ φοριέται ἡ πουκαμίσα ἀπὸ ὑφαντὸ λευκὸ μὲ γκρίζα καὶ κόκκινα καρουδάκια τύπου prince de gales. Ἔχει φούστα μὲ πιέτες ἐλεύθερες καὶ κορμὶ μὲ πιέτες ποὺ βαστιοῦνται μὲ γαζιὰ λευκὰ καὶ σχηματίζουν διακοσμητικὰ γεωμετρικὰ σχήματα. Ἡ πουκαμίσα ἔχει μανίκια μακριὰ καὶ γιακά, ὅπως τὰ σημερινὰ πουκάμισα· τὴ φοροῦν δὲ πάνω ἀπὸ τὰ σημερινὰ ρούχα τους. Στὸ κεφάλι παλαιότερα φοροῦσαν μπαρέζι, μαντήλι βαμβακερὸ μαῦρο δεμένο μὲ τὸν κλέφτικο τρόπο. Μετὰ τὸ 1900 φοροῦν σκοῦφο ποὺ τοὺς στέλνουν ξενιτεμένοι στὸν Καναδὰ χωριανοί τους.
Τὸ ἀσπροφούστανο τῶν γυναικῶν ἀποτελεῖτε ἀπὸ μισοφόρι ὑφαντό, φόρεμα λευκὸ ὑφαντὸ μὲ ἀμάνικο κορμὶ φούστα πτυχωτή. Τὸ φουστάνι στὸ κάτω μέρος ἔχει ἐνυφασμένα σχέδια καὶ χωριστὸ τμῆμα ἀπὸ ἄλλα ὑφαντά, τὸν χαρμπαλά. Στὸ κορμὶ φοροῦν πόλκα μὲ ἀπαλοὺς χρωματισμούς, κυρίως ρόζ. Τὴ μέση τὴ ζώνουν μὲ κόκκινο ζουνάρι ποὺ καταλήγει σὲ φοῦντες δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τῆς μέσης ἀπὸ τραγόμαλο βαμμένο μὲ ριζάρι. Ἡ πλέξη γίνεται μὲ τὰ χέρια καὶ καλαμάκια μὲ τὴν τεχνικὴ τοῦ sprang. Στὴ μέση φοροῦν ἐπίσης ποδιὰ μὲ τρεῖς κάθετες φάσες, τσέπη καί, στὰ δεξιὰ καὶ στὸ κάτω μέρος, χαρμπαλὰ σὲ χρῶμα ἀντίθετο μὲ τὴν πόλκα. Στὸ κεφάλι φοροῦν λευκὸ τσεμπέρι. Παλιότερα ἡ φορεσιὰ συμπληρωνόταν μὲ μαῦρο γιουρντί, εἶδος ἀμάνικου ἐπενδύτη ἀπὸ σαγιάκι. Στὰ πόδια φοροῦσαν κάλτσες λευκὲς πλεκτὲς καὶ παπούτσια ἀγοραστά. Ὣς πρὶν λίγα χρόνια, μοῦ εἶπε ὁ κ. Παπαγιάννης, οἱ γυναῖκες φοροῦσαν καφετιὲς ζῶστρες. Κάποιο παρατσούκλι ποὺ ἔβγαλαν στὶς Νεστανιώτισσες τὶς ἔκανε νὰ μὴν φοροῦν πιὰ τὴ ζώστρα ποὺ ἔδινε γραφικότητα στὶς πομπὲς καὶ τοὺς χορούς.

Πηγὴ

Ἀπὸ τὸ λεύκωμα Η ΙΕΡΟΤΕΛΕΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ - Χορὸς καὶ πομπὴ τοῦ Ἅη-Γιώργη στὴ Νεστάνη Ἀρκαδίας, εἰσαγωγὴ - ἐπιμέλεια - φωτογραφικὸ ὑλικὸ Παναγιώτης Καρώνης, Ἐκδόσεις Τὸ Δόντι, Πάτρα 2011.


© κειμένου-φωτογραφιῶν Π. Καρώνη : Παναγιώτης Καρώνης 2016, μὲ τὴν ἐπιφύλαξη κάθε δικαιώματος.
© φωτογραφιῶν Α. Λίγκα: Ἄγγελος Λίγκας.


Ἀπαγορεύεται ἡ ἀναδημοσίευση, ἢ ἀναπαραγωγή, ὁλική, μερικὴ ἢ περιληπτικὴ ἢ κατὰ παράφραση ἢ διασκευὴ καὶ ἀπόδοση τοῦ περιεχομένου τοῦ παρόντος ἄρθρου μὲ ὁποιοδήποτε τρόπο, χωρὶς προηγούμενη συνεννόηση μὲ τὸν συγγραφέα του.





Πόλκα, (οἱ Νεστανιώτες/τισσες τὴν ἀποκαλοῦσαν Μπόλκα).


 
Πόλκα, (λεπτομέρεια)



Τὸ ἀσπροφούστανο τῶν γυναικῶν ἀποτελεῖτε ἀπὸ μισοφόρι ὑφαντό, φόρεμα λευκὸ ὑφαντό μὲ ἀμάνικο κορμί, φούστα πτυχωτή. Τὸ φουστάνι στὸ κάτω μέρος ἔχει ἐνυφασμένα σχέδια καὶ χωριστὸ τμῆμα ἀπὸ ἄλλα ὑφαντά, τὸν χαρμπαλά



Ἐνυφασμένα σχέδια σὲ μισοφόρι, (λεπτομέρεια).



Τὸ φουστάνι στὸ κάτω μέρος ἔχει ἐνυφασμένα σχέδια καὶ χωριστὸ τμῆμα ἀπὸ ἄλλα ὑφαντά, τὸν χαρμπαλά.



Λεπτομέρεια σὲ φουστάνι, μὲ επιπρόσθετα σχέδια ποὺ ἔχουν ραφτεῖ στὸ κάτω τμῆμα.



Τὸ φουστάνι ἀπὸ καψέικο, μὲ σχέδια ποὺ ἔχουν ραφτεῖ στὸ κάτω τμῆμα.



Πόλκα (Μπόκλα)




Λεπτομέρεια σὲ φουστάνι, μὲ ἐπιπρόσθετα σχέδια ποὺ ἔχουν ραφτεῖ στὸ κάτω τμῆμα.



Λεπτομέρεια σὲ φουστάνι, μὲ ἐπιπρόσθετα σχέδια ποὺ εἶναι ὑφασμένα στὸν ἀργαλειὸ καὶ ἔχουν ραφεῖ στὸ κάτω τμῆμα.



Λεπτομέρεια ποδιᾶς μὲ σχέδια ὑφασμένα στὸν ἀργαλειό. Στὸ κάτω μέρος φέρει ἐπιπρόσθετο κομμάτι (χαρμπαλὰ) καὶ αὐτὸ ὑφασμένο στὸν ἀργαλειό.



Λεπτομέρεια σὲ φουστάνι, μὲ ἐπιπρόσθετα σχέδια ποὺ εἶναι ὑφασμένα στὸν ἀργαλειό.


Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2016.


 
Ἡ ζώστρα ἀποτελοῦσε μέχρι τὴ δεκαετία τοῦ '60 βασικὸ κομμάτι τῆς γυναικείας νεστανιώτικης φορεσιᾶς. Ὁ χαρακτηρισμός «κωλοζωμένες» ποὺ ὑποτιμητικὰ ἔβγαλαν τὰ γύρω χωριὰ γιὰ τὶς Νεστανιώτισσες εἶχε σὰν ἀποτέλεσμα νὰ μὴν φορᾶνε πλέον ζῶστρες. (Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2017)


Ἡ ζώστρα ἔδινε εξαιρετικὴ γραφικότητα στὴ γυναικεία νεστανιώτικη φορεσιά. Οἱ Νεστανιώτισσες πιὰ δὲν τὴ φοροῦν. (Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2017)


 
Ἡ γυναικεία νεστανιώτικη φορεσιὰ στὸ Μουσεῖο Ναυπλίου τοῦ Πελοποννησιακοῦ Λαογραφικοῦ Ἱδρύματος (Π. Λ. Ι.). Δωρεὰ τῆς οἰκογενείας Παπαγιάννη


Ἡ γυναικεία καθημερινὴ νεστανιώτικη φορεσιὰ ὅπως ἐκτίθεται στὸ Λαογραφικὸ Μουσεῖο Τεγέας.

Ἡ γυναικεία καθημερινὴ νεστανιώτικη φορεσιὰ στὸ Λαογραφικὸ Μουσεῖο Τεγέας, (λεπτομέρεια).


Φωτογραφία: Ἄγγελος Λίγκας, Ἅη Γιώργης 2016.



Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2015.



Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2015.



Τὸ ἀσπροφούστανο τῶν γυναικῶν ἀποτελετεῖται ἀπὸ μισοφόρι ὑφαντό, φόρεμα λευκὸ ὑφαντὸ μὲ ἀμάνικο κορμί, φούστα πτυχωτή. Τὸ φουστάνι στὸ κάτω μέρος ἔχει ἐνυφασμένα σχέδια καὶ χωριστὸ τμῆμα ἀπὸ ἄλλα ὑφαντά, τὸν χαρμπαλά. Στὸ κορμὶ φοροῦν πόλκα μὲ ἀπαλοὺς χρωματισμούς, κυρίως ρόζ. (Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2012).



 
Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2016.


Τὸ κλαρωτό, κίτρινο ἢ ἄσπρο μαντίλι, εἶναι χαρακτηριστικὴ τῆς γυναικείας νεστανιώτικης φορεσιᾶς. Φωτογραφία: Ἄγγελος Λίγκας, Ἅη Γιώργης 2016).



Τὸ κλαρωτό, κίτρινο ἢ ἄσπρο μαντίλι, εἶναι χαρακτηριστικὴ τῆς γυναικείας νεστανιώτικης φορεσιᾶς. Φωτογραφία: Ἄγγελος Λίγκας, Ἅη Γιώργης 2016).


Ἡ πουκαμίσα ἀποτελεῖ τὸ βασικὸ κομμάτι τῆς νεστανιώτικης ἀνδρικῆς φορεσιᾶς σήμερα.


Νεστανιώτικες φορεσιὲς στὸ «Ἄρμα τοῦ ἀργαλειοῦ». Καρναβάλι 1983.


Οἱ Νεστανιῶτες φαρᾶνε σήμερα τὴν πουκαμίσα πάνω ἀπὸ τὰ ρούχα.



Ἡ πουκαμίσα ἀπὸ ὑφαντὸ λευκὸ μὲ γκρίζα καὶ κόκκινα καρουδάκια τύπου prince de gales. Ἔχει φούστα μὲ πιέτες ἐλεύθερες καὶ κορμὶ μὲ πιέτες ποὺ βαστιοῦνται μὲ γαζιὰ λευκὰ καὶ σχηματίζουν διακοσμητικὰ γεωμετρικὰ σχήματα. Ἡ πουκαμίσα ἔχει μανίκια μακριὰ καὶ γιακά, ὅπως τὰ σημερινὰ πουκάμισα. Σήμερα οἱ Νεστανιῶτες τὴ φορᾶνε πάνω ἀπὸ τὰ ροῦχα τους. (Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης, Ἅη Γιώργης 2008)



Ἡ πουκαμίσα ἀποτελεῖ τὸ βασικὸ κομμάτι τῆς ἀνδρικῆς φορεσιᾶς σήμερα.



Ἱστορική φωτογραφία ποὺ δείχνει τὶς Νεστανιώτισσες νὰ φορᾶνε στὸν χορὸ τοῦ Ἅη Γιώργη ἀκόμα τὶς ζῶστρες τους. Ἡ καφετιὰ ζώστρα ἦταν κομμάτι τῆς γυναικείας νεστανιώτικης φορεσιᾶς καὶ ἐδινε ἔξαιρετικὴ γραφικότητα στοὺς χοροὺς καὶ στὶς πομπές. (Φωτογραφία τῆς 23ης Ἀπριλίου 1969 - χορὸς στὸ Ἁλώνι τοῦ μοναστηριοῦ, Ἀρχεῖο Παναγιώτη Καρώνη)



Ἅη Γιώργης 2012 (Φωτογραφία: Παναγιώτης Καρώνης)